Het gebruik van voice-assistenten biedt veel mogelijkheden voor alle gebruikers, maar specifiek ook voor mensen met een visuele beperking. Veel technologie zoals apps, websites en slimme apparaten zijn helaas anno 2024 nog niet toegankelijk genoeg voor slechtziende en blinde mensen. Bediening met voice kan hier een positief verschil maken.
De grote winst zit in het feit dat voice-assistenten ontworpen zijn om in principe volledig zonder beeld gebruikt te kunnen worden. Dit maakt dat de manier van bedienen gelijk is voor mensen met én zonder een visuele beperking. Het uitgangspunt om informatie te krijgen en acties uit te voeren, is daarmee gelijkwaardig.
Visiolab, de innovatie-afdeling van Visio, onderzoekt de mogelijkheden van spraakgestuurde diensten om de informatie van Visio, zoals advies en trainingen, nog toegankelijker te maken voor iedereen. Met spraakgestuurde assistenten zoals Siri en Google Assistant is het gemakkelijker dan ooit om informatie op te zoeken, opdrachten te geven en vragen te stellen zonder dat we hiervoor een scherm of toetsenbord hoeven te gebruiken. Dit betekent voor mensen met een visuele beperking een grote toegankelijkheidswinst.
In het project VoiceLab (2021 – 2025) houden wij ons bezig met de verkenning van voice-technologie en onderzoeken wij mogelijkheden en kansen voor cliënten, bewoners en leerlingen van Visio om met voice aan de slag te gaan. Het doel is om dat in concrete voorbeelden (prototypes) te laten zien. Deze voorbeelden zijn nog niet altijd geschikt om direct in het openbaar te gebruiken, maar dienen wel als eerste stap voor het ontwikkelen van echte dienstverlening. In het magazine laten we verschillende prototypes de revue passeren.
In samenwerking met Genius Voice, een specialist in voice apps, en met dank aan slechtziende en blinde ervaringsdeskundigen, heeft VisioLab samen met de afdeling preventieve zorg in 2022 onderzoek gedaan naar spraakgestuurd zoeken op het Visio Kennisportaal. Zo zijn er bijvoorbeeld testen gedaan om te kijken of het mogelijk is om de laatste nieuwtjes op te halen via Siri, gerichte vragen te stellen aan het Visio Kennisportaal via een Google Home en antwoorden te krijgen met spraakopdrachten via een speciale zoekfunctie op de website. Zelfs stemgestuurde informatie opvragen via het bellen met een telefoonnummer is onderzocht.
Uit de resultaten van het onderzoek bleek dat er al veel opties zijn om gerichte informatie op te halen via spraakopdrachten en dat dit een hoop zoeken en klikken kan schelen.
De spraakherkenning bleek ook al erg goed te werken in het herkennen van de opdrachten van de gebruiker. Een nieuw zoekalgoritme vormt de motor voor het succesvol begrijpen van de vraag en het kunnen teruggeven van het juiste (of zo goed mogelijke) antwoord.
Er bleek echter ook dat gebruikers minder geduld hebben met een spraakassistent, dus de lat ligt hoog om zo snel mogelijk een goed antwoord te geven of de gebruiker op een andere manier door het systeem te leiden. Zo bieden we bijvoorbeeld gerichte thema's aan om binnen te zoeken en ook is het fijn om te weten wat je kan vragen aan de spraakassistent.
Gebruikers geven ook aan dat zij graag een persoonlijkere benadering zouden willen, dus dat de assistent al gebruik kan maken van voorkennis over de persoon in kwestie.
Om een voorbeeld te noemen: Jan is een iPhone-gebruiker die werkt met VoiceOver. Hij zoekt hoogstwaarschijnlijk niet een antwoord over artikelen over de screenreader in Android. Tenzij hij dit specifiek aangeeft. De wens voor personalisatie in de aangeboden diensten, is iets wat we graag verder gaan onderzoeken. Alle varianten van deze eerste spraakgestuurde prototypes van het Visio Kennisportaal zijn terug te kijken in het webinar van het Visio Kennisportaal.
In een volgende voice prototype van het Visio Kennisportaal gaan we kijken naar de mogelijkheden van AI diensten zoals ChatGTP om een nog betere ervaring te kunnen bieden. In onze versie willen we kijken naar Local AI, namelijk een AI model dat op een eigen server draait en daarmee in eigen beheer. De opzet is om dit onderzoek in 2024 te starten.